Κίνηση και ρυθμός
Κίνηση είναι η πορεία κατεύθυνσης των ματιών μας ή η ροή προβολής όταν κοιτάζουμε ένα έργο τέχνης. Διευθετώντας τα συστατικά και τα στοιχεία του σχεδιασμού κατά ορισμένο τρόπο μπορεί να δημιουργηθεί μια δυναμική κίνησης και ελέγχου της κατεύθυνσης κατά την οποία το μάτι του θεατή ταξιδεύει κατά μήκος της οπτικής διαδρομής του σχεδίου. Στα bonsaiαυτή η κίνηση μπορεί να δημιουργηθεί με τη γραμμή του κορμού, την κατεύθυνση των κλαδιών, το σχήμα του φυλλώματος ή ακόμα και με την θέση του δοχείου.
Κίνηση μπορεί επίσης να επιτευχθεί από την επανάληψη και τη δράση. Η επανάληψη παρόμοιων στοιχείων θα δημιουργήσει κίνηση ή μια διαδρομή όπου το μάτι ταξιδεύει και αν η επανάληψη οδηγεί το μάτι μέσα από μία περιοδική και μεταβαλλόμενη κανονικότητα ή και παρατυπία στον προφανή δρόμο ή σε μία κοφτή κίνηση, τότε θα δημιουργήσει έναν ρυθμό. Ορισμένες γραμμές και φόρμες μπορούν επίσης να δημιουργήσουν την ψευδαίσθηση της «παγωμένης εικόνας" στην κίνηση ή την δράση, όπως η συστροφή του κορμού και των κλαδιών που χρησιμοποιείται στα bonsai.
Η επανάληψη παρόμοιων συστάδων φυλλώματος δημιουργεί την κίνηση σε αυτό το δέντρο.
Η διευθέτηση της κατεύθυνσης των μικρών και μεγάλων κλαδιών δημιουργεί την ψευδαίσθηση της κίνησης του δυνατού ανέμου που συλλαμβάνεται στην “παγωμένη εικόνα”.
Κίνηση μπορεί να δημιουργηθεί με τρία είδη γραμμών:
- Πραγματική γραμμή. Μια πραγματική γραμμή που όντως υφίσταται, όπως ο κορμός ή το κλαδί.
- Σιωπηρή γραμμή. Μία όχι πραγματική γραμμή, αλλά ένα οπτικό μονοπάτι που έχει δημιουργηθεί από την διάταξη ή το σχήμα των διαφόρων στοιχείων, ώστε το μάτι να ταξιδέψει κατά μήκος τους φανερώνοντας το τελικό σχέδιο. Παραδείγματα μπορεί να είναι η διαμόρφωση των συστάδων του φυλλώματος, η θέση του κορμού ή η τοποθέτηση των κλαδιών.
- Ψυχική γραμμή. Αυτή η γραμμή είναι αόρατη στο γυμνό μάτι και είναι μια ψυχολογική γραμμή που δημιουργήθηκε για να τραβήξει και να κατευθύνει την οπτική μας εντύπωση. Ένα τέτοιο παράδειγμα θα μπορούσαν να είναι τα εμφανή άκρα του φυλλώματος που μπορούν να κατευθύνουν τα μάτια μας από τη μία πλευρά προς την άλλη.
Ο κορμός και τα κλαδιά έχουν τις πραγματικές γραμμές που δείχνουν την κίνηση στο δέντρο. Το σχήμα που έχουν οι συστάδες φυλλώματος δημιουργεί μια σιωπηρή γραμμή για να ενισχύσει την κίνηση προς τα δεξιά και η συνολική σύνθεση δημιουργεί μια ψυχική γραμμή που κατευθύνει την οπτική μας ροή από αριστερά προς τα δεξιά. Κατά συνέπεια το δέντρο δείχνει μία πολύ δυναμική κίνηση.
Έμφαση
Έμφαση είναι η στοχευμένη εστίαση ή προβολή ενός συγκεκριμένου χαρακτηριστικού του σχεδιασμού, η οποία έχει ως σκοπό τη δημιουργία ενός εστιακού σημείου ή ενός σημείου ενδιαφέροντος. Στα bonsai αυτή η έμφαση μπορεί να δοθεί σε μεγάλες επιφανειακές ρίζες (nebari), στον κορμό, σε νεκρό ξύλο ή σε οποιοδήποτε άλλο μοναδικό χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει για τον ένα ή τον άλλο λόγο. Θα μπορούσε να είναι η πιο σύνθετη περιοχή ή απλά μια ξαφνική αλλαγή στην κατεύθυνση της γραμμής, το μέγεθος ή το σχήμα.
Η μεγάλου μεγέθους πέτρα τονίζει το θέμα “ενός δέντρου που μεγαλώνει σε βράχο”.
Απλότητα
Απλότητα είναι η εξάλειψη των μη ουσιωδών στοιχείων ή λεπτομερειών. Μερικά στοιχεία που δεν συμβάλλουν στην ουσία του σχεδιασμού ή που μπορεί να αποσπάσουν την προσοχή από το πραγματικά ενδιαφέρον στοιχείο της σύνθεσης μπορούν να εξαλειφθούν. Αυτά τα στοιχεία μπορεί να αποσπάσουν από το σημείο εστίασης ή ακόμη και να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην συνολική ομορφιά της σύνθεσης.
Αυτό είναι ένα καλό παράδειγμα απλότητας στα bonsai που δείχνει ένα πολύ καθαρό σημείο εστίασης. Μόνο τα πολύ σημαντικά μέρη εκτίθενται με πολύ αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο.
Αντίθεση
Αντίθεση είναι η διαφορά ή ο ανταγωνισμός μεταξύ διαφόρων στοιχείων. Η αντίθεση μπορεί να δημιουργήσει οπτικό ενδιαφέρον και να προσθέσει παραλλαγές στο σχέδιο. Πάρα πολλή ομοιότητα θα καταστήσει το σχέδιο μονότονο και βαρετό, αλλά και πάρα πολλές αντιθέσεις θα δημιουργήσουν σύγχυση. Έτσι η αντίθεση θα πρέπει να χρησιμοποιείται σωστά, ώστε να ενισχύει την ομορφιά της σύνθεσης.
Η αντίθεση στα bonsai μπορεί να βρεθεί στις γραμμές και τη μορφή του κορμού και του φυλλώματος, στο χρώμα των φύλλων και των λουλουδιών, στο χρώμα και την υφή του φλοιού του κορμού και των κλαδιών, μεταξύ του νεκρού ξύλου και των ζωντανών φλεβών, ανάμεσα στην πέτρα και το δέντρο, ακόμα και στο χρώμα των βρύων σε σχέση με το χώμα.
Η αντίθεση στο χρώμα ανάμεσα στα φύλλα και τον κορμό και το ουδέτερο χρώμα του δοχείου κάνουν αυτό το bonsai πολύ γοητευτικό και ενδιαφέρον.