Ο Saburo Kato (για πολλούς ο πατέρας των bonsai) έλεγε ότι το bonsai είναι ηρεμία, γαλήνη, ειρήνη, φιλία και χρησιμεύει στη γνωριμία μεταξύ των λαών και των ανθρώπων. Αυτές τις ημέρες ξαναήλθαν στην μνήμη μου αυτές οι φράσεις, όμορφα λόγια, ίσως ακόμη διαβασμένες στους θεσμούς των διαφόρων συνδέσμων, σχολών και forum, αλλά είναι συνεχώς πιο δύσκολο να το βρεις στην ματιά και στις πράξεις των ανθρώπων που εξασκούν αυτό το hobby (ή την ευγενή τέχνη σύμφωνα με κάποιους).

   Αυτές οι λέξεις, όμως, φανήκανε δύσκολο να πραγματοποιηθούν στον μικρό μας κόσμο των bonsai. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η απασχόλησή μου με τα δικά μου bonsai σημαίνει για εμένα γαλήνη, ηρεμία, αρμονία. Σίγουρα είναι πολύ δύσκολο να εδραιώσεις μία ειρηνική σχέση με τους άλλους φίλους των bonsai, γιατί συχνά υπάρχουν φιλοδοξίες υπέρμετρες και «πρωταγωνισμοί» ανόητοι. Δηλαδή ό,τι συμβαίνει και στη ζωή γενικά. Ένα επίπεδο άμιλλας είναι υγιές και επιθυμητό όταν ερεθίζει-ευνοεί την ανάπτυξη του καθενός μας και αφήνει να βγουν στην επιφάνεια νέες καλλιτεχνικές λύσεις. Αλλά όταν αυτή η άμιλλα φέρνει τον ανταγωνισμό μεταξύ  φίλων και γνωστών τότε η ζήλια, η έχθρα, ο διαπληκτισμός, το ξεκαθάρισμα, η αποχώρηση, η ανησυχία, οι αβάσιμοι φόβοι, μας κάνουν να αναλογιζόμαστε για πολλά πράγματα.

(Πηγή: fc07.deviantart.net)

 

   Για παράδειγμα η φιλία που αναπτύσσεται στον κόσμο των bonsai δύσκολα διαρκεί, γιατί αυτό πού ένωνε στην αρχή ήταν να  ξεπεράσουν τις πολλές δυσκολίες, να ανακαλύψουν μαζί τα bonsai και να βάλουν τα δυνατά τους να τα διαδώσουν χωρίς κανένα συμφέρον. Βλέπουμε σιγά-σιγά να εκλείπει από πάνω μας όλη αυτή η διάθεση. Η έκφραση ‘’κατανόηση’’ μεταξύ των ατόμων και των λαών δια μέσου των bonsai είναι πραγματικά μια δυνατή έννοια. Αλλά η κατανόηση τελικά είναι μια λέξη δύσκολη, όταν υπάρχει ένα δυνατό αίσθημα ατομικότητας, ανταγωνισμού, αντιπαλότητας, αντιπάθειας. Ας ξαναγυρίσουμε στον δικό μας μικρό κόσμο και αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να αφιερωθούμε στην ταπεινότητα και στον σεβασμό, ας ανακαλύψουμε την χαρά να βρισκόμαστε μαζί και πρώτα απ’ όλα θα χαρούν τα φυτά μας, μιας και είναι μέχρι τώρα οι μέτοχοι στην δικιά μας περιπέτεια. Για ένα μόνο πράγμα εύχομαι να κάνω λάθος... τη διάρκεια της φιλίας!

   Να παρακαλούμε τον Θεό να έχουμε την τύχη να γνωρίσουμε υπέροχους ανθρώπους και οι σχέσεις μας να κρατήσουν και να μην επηρεαστούν από το πέρασμα του χρόνου. Όμορφα τα είπαμε μέχρι εδώ (λέω εγώ τώρα...). Ας δούμε όμως και την ρεαλιστική-ψυχρή πλευρά του όλου θέματος. Σκέπτομαι εδώ και καιρό ότι μερικοί (ή αρκετοί, αποφασίστε εσείς!!) κάνουν bonsai για να εκτονώσουν το καθημερινό άγχος. Η τέχνη των bonsai δεν είναι λοιπόν να τα βρούμε με τον εαυτό μας, να μπούμε σε έναν κόσμο ηρεμίας, γαλήνης, αλλά να απομονωθούμε από την καθημερινότητα και να βρούμε μία διέξοδο από το στρες και τα προβλήματα.

 

  Το αποτέλεσμα είναι ότι ενώ στη σχέση με τον εαυτό μας οι ψυχολογικές ζημιές μπορεί να είναι περιορισμένες, στη σχέση μας με τους άλλους γίνεται ένας αγώνας του τύπου ‘’ποιος το έχει πιο μεγάλο‘’ (συγγνώμη από τις Κυρίες, αλλά αναφέρομαι στα bonsai)  και του ‘’τι ξέρεις εσύ τώρα‘’. Το να απασχολείσαι με τα bonsai  (για μένα τουλάχιστον) πρέπει να είναι μία διανοητική κατάσταση, μία ασχολία που θα μας επιτρέπει να εκφράσουμε αυτό που έχουμε μέσα μας, μια πειθαρχία  που θα μας βοηθήσει να γίνουμε καλύτεροι, αλλά και η ευκαιρία για κοινωνικοποίηση, να έχουμε γνωριμίες με άλλους, να κάνουμε την αυτοκριτική μας και να καλυτερεύσουμε σε προσωπικό επίπεδο. Αλλά αν το να ασχολούμαστε με τα bonsai είναι μόνο γαλήνη και εσωτερική αναζήτηση, τότε τι μας ενδιαφέρει η άποψη των άλλων; Πως μπορούν οι άλλοι να καταλάβουν και να κρίνουν (και έπειτα, γιατί να κρίνουν;)  την διαδρομή του φυτού μας, όταν αυτή είναι έκφραση της δικιάς μας ψυχής; Γιατί να επιβάλλουμε κανόνες, στυλ και να χαλιναγωγούμε την φαντασία μας; Πόσες αντιθέσεις αλήθεια..

 

  Το κάθε τι (όχι μόνο τα bonsai) που είχε ένα συμπέρασμα καθαρά πνευματικό είναι στον σημερινό καιρό αναχρονιστικό. Έτσι το να φτιάχνουμε bonsai είναι ένας τρόπος, όπως ένας άλλος,  για να δείξουμε στον κόσμο πόσο ικανοί είμαστε ή ‘’πόσο μεγάλο το έχουμε’’. Οι αδελφοκτόνοι πόλεμοι μας φέρνουν σε αμηχανία και αλλάζουμε συνεχώς πλεύση χωρίς να έχουμε ένα ξεκάθαρο και εφικτό στόχο.  Δεν είμαι  καμιά γριά αλεπού στον modus vivendi των bonsai. Δάσκαλοι δεν υπάρχουν  και αν υπάρχουν (στην Ελλάδα) αποτελούν μέρος της ανθρώπινης Commedia dell’ Arte. Αλλά και αν βρεθούν, μπορούν ίσως να ικανοποιήσουν τη διάθεσή σου για να μάθεις. Και όπως ξέρουμε το σχολείο σου δίνει τις βάσεις. Όταν όμως το σχολείο τελειώσει, τις λύσεις στα προβλήματα θα πρέπει να τις βρει κάποιος μόνος του. Αυτός είναι ο δρόμος με τους Κύκλωπες και τους Λαιστρυγόνες  του Καβάφη. Η λέξη ‘’ταπεινότητα’’ μας ανατριχιάζει. Είναι μία λέξη γεμάτη υποκρισία. Κανένας δεν είναι ταπεινός, είναι μόνο υποκριτής… κρύβει μόνο το παιχνίδι του…. σαν ένα φίδι… που έρπει ταπεινά… αλλά σε δαγκώνει μόλις μπορέσει. Θα τρελαθούμε!!! Τι γράφω τελικά; Τα bonsai μπορούν να χρησιμεύσουν για την αδελφοσύνη των ατόμων, δεν υπάρχει αμφιβολία. Το πρόβλημα είναι ότι τα ίδια άτομα που νιώθουν αδελφοσύνη, αγάπη, φιλία, ομορφιά στον κόσμο των bonsai, έχουν επίσης τα συναισθήματα της ζηλοφθονίας, ζήλιας, απληστίας. Αλίμονο  όμως! Χωρίς το κακό δεν υπάρχει το καλό, χωρίς το φως δεν θα υπήρχε το σκοτάδι και αυτό σημαίνει ότι το να είμαστε σε αρμονία με τον κόσμο ξεκινά πάντα από εμάς τους ίδιους.

 

    Ας μάθουμε να ζούμε με τα ελαττώματά μας, να τα καταλάβουμε και να τα εξορκίσουμε. Και αν ο καθένας μας αποφάσιζε ΤΩΡΑ να μη νοιώθει ζήλια, έχθρα ή ο,τιδήποτε άλλο προς τον διπλανό του, τότε όλος ο κόσμος θα άλλαζε σε μία στιγμή. Γι’ αυτό ας μαζευτούμε όσοι, όπως, όπου και όταν μπορούμε, να μοιραστούμε τις γνώσεις και τα λάθη μας και να προσπαθήσουμε να γίνουμε καλύτεροι. Και οι γνώσεις μου είναι λίγες, αλλά τα λάθη μου είναι πολλά. Πάρα πολλά!!