Ο κρητικός σφένδαμος είναι ιθαγενές είδος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Κρήτη, Κάρπαθος, Ικαρία, Χίος, Κυκλάδες, Σποράδες, Εύβοια, Σαμοθράκη, Πελοπόννησος) και της Νοτιοδυτικής Ασίας (Νότια Τουρκία).
Είναι ένα αειθαλές ή ημιαειθαλές δέντρο ή/και θάμνος. Ανήκει στην οικογένεια των σφενδαμοειδών. Το ύψος των ενήλικων δέντρων φτάνει τα 10 μέτρα και η διάμετρος του κορμού τα 50 εκατοστά. Ο φλοιός έχει χρώμα βαθύ γριζωπό και είναι λείος στα νεαρά δέντρα, ενώ με τα χρόνια αποκτά φολίδες και σχισμές.
Τα φύλλα είναι αντίθετα, σκληρά και δερματώδη με 1-4 εκ. μήκος και 1-3 εκ. πλάτος, χρώματος βαθύ πράσινου και ο ποδίσκος 1 εκ. χρώματος κίτρινου.
Το σχήμα των φύλλων παρουσιάζει πολυμορφίες που εμφανίζονται στο ίδιο δέντρο. Μπορεί να είναι ωοειδή έως και τρίλοβα, με παρυφές λειόχειλες έως ελαφρά οδοντωτές.
Τα άνθη του είναι χρώματος πρασινοκίτρινου και σε κρεμαστούς βραχυπόδισκους κορύμβους. Ο καρπός είναι γυμνό βραχυπόδισκο δισαμάριο με δύο αποστρογγυλωμένους πτερωτούς σπόρους 1,5-3 εκ. μήκος σε οξεία γωνία. Το φθινόπωρο αποκτούν ένα κίτρινο - κόκκινο έως πορτοκαλί χρωματισμό και παρουσιάζουν ένα εντυπωσιακό θέαμα.