(Αυτό το άρθρο δεν αναφέρεται στην περίπτωση μπονσάι που έχουν προσβληθεί  εμφανώς από κάποια φυτολογική νόσο ή έντομα, αντικείμενο άλλου άρθρου, αλλά στις περιπτώσεις  εκείνες που ένα καθ΄ όλα υγιές δέντρο αρχίζει και μαραίνεται μέρα με την μέρα).

  Αν το δέντρο σας δεν είναι ή παύει να δείχνει υγιές, μην ανατρέξετε αμέσως στη λίπανση.  Στην πραγματικότητα πολύ λίγα δέντρα νοσούν από υποθρεψία. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ευθύνονται άλλοι παράγοντες, επομένως πρέπει να ελέγξετε πρώτα αν η φροντίδα που του παρέχετε ή το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται είναι κατάλληλο για το συγκεκριμένο είδος δέντρου που παρουσιάζει το πρόβλημα.

   Αν το δέντρο σας νοσεί, το καλύτερο πιθανώς που έχετε να κάνετε είναι να το μεταφυτεύσετε, με τη λιγότερη δυνατή ενόχληση του ριζικού συστήματος, απευθείας στο έδαφος ή σε ένα αβαθές μεγαλύτερο δοχείο μέσα σε αμμώδες υπόστρωμα. Αρχικά του παρέχετε τις ίδιες συνθήκες φωτισμού σε σχέση με το μέρος όπου βρισκόταν και πριν τη μεταφορά του και αν χρειαστεί περισσότερο φωτισμό, τον αυξάνετε προοδευτικά.

(Πηγή: saruyama.co.uk)

  Αυτού του είδους η μεταχείριση (δηλαδή η μεταφύτευση στο χώμα ή σε μεγαλύτερο δοχείο) εφαρμόζεται και σε άλλες περιπτώσεις εκτός των άρρωστων μπονσάι. Συνήθως την εφαρμόζουμε είτε για την αναζωογόνηση ενός ηλικιωμένου μπονσάι, είτε σαν ένα ενδιάμεσο στάδιο στην προσαρμογή ενός yamadori  από τη συλλογή του στο κατάλληλο δοχείο, είτε όταν ένα δέντρο έχει αναπτύξει μεγάλο ριζικό σύστημα αλλά είναι εκτός εποχής το κόψιμο το ριζών.

  Αν το δέντρο σας δείχνει ταλαιπωρημένο, ιδιαίτερα μετά από μια δραστική και σε μεγάλη έκταση κοπή των ριζών, τότε πρέπει να κλαδέψετε την κορυφή τόσο, όσο να επιτευχθεί η ισορροπία μεταξύ υπέργειου και υπόγειου μέρους του δέντρου σας.

  Μια άλλη αιτία μπορεί να είναι το υπόστρωμα όπου είναι φυτεμένο το  μπονσάι σας. Αν δεν έχει καλή αποστράγγιση, τότε οι ρίζες ασφυκτιούν. Αν είναι η κατάλληλη εποχή του χρόνου για τη μεταφύτευσή του, τότε το μεταφέρετε αμέσως, αφού πρώτα έχετε απομακρύνει όλο το παλιό χώμα και το μεταφυτεύετε σε ένα αμμώδες μείγμα (με μεγαλύτερη αναλογία σε άμμο), για να ενθαρρύνετε την ανάπτυξη νέων ριζών.

  Ως έσχατη λύση, αν το δέντρο σας δείχνει σχεδόν νεκρό, ξεπλένετε όλο το παλιό χώμα από τις ρίζες και έστω και αν δεν είναι η κατάλληλη εποχή για μεταφύτευση, και το φυτεύετε σε σκέτη άμμο. Έτσι έχετε μεγάλες πιθανότητες, αν δε σώσετε όλο το δέντρο, να περισώσετε τουλάχιστον μόνο τον κορμό.

  Αν συμβεί το μοιραίο και το δέντρο σας δεν σωθεί, δε χρειάζεται να σας καταλάβει η απογοήτευση και η αποστροφή για τα μπονσάι. Προσπαθήστε να καταλάβετε τις αιτίες που οδήγησαν το δέντρο σας σε αυτό το σημείο, ώστε να μην επαναλάβετε τα ίδια λάθη στο μέλλον.